1395/04/20

درس واره شماره 46- جایزه معماری پریتزکر

اشتراک گذاری

دورانی که کثرت گرایی جهانی هر آینه چهره خود را در عرصه ها و مقولات مختلف بیشتر به ما می نمایاند، به راستی بر اساس کدامین معیار ثابت می توان معماری را ارزش گذاری کرد و نمونه ای را از نمونه دیگر موفق تر و حائز اهمیت بیشتری دانست. اما از آنجا که همواره ساخت در معماری به دلیل پر هزینه بودن فرآیندش، مستلزم تصمیم گیری گروهی سرمایه گذار است و اینان نیز مایلند طرح مطلوب خود را از بین چند طرح منتخب گزینش کنند، داوران مسابقات ملزم به اتخاذ تصمیمات قطعی در باب انتخاب یک طرح به عنوان طرح اول می باشند. شرایط مذکور در مورد جوایزی که به طرح های ساخته شده داده می شوند نیز صدق می کند. دلایل انتخاب طرح اول معمولاً در بیانیه ای که هیات داوران صادر می کنند آورده می شود.

جایزه معماری پریتزکر در سال 1979 توسط خانواده پریتزکر که مالک هتل های زنجیره ای هایت و موسسات وابسته در سراسر جهان می باشد، بنیان گذاشته شد. این جایزه که عنوان نوبل معماری نیز بدان اطلاق می گردد، به نوعی معتبرترین جایزه معماری مطرح در جهان است.

 

 

 

مدیر کنونی موسسات هایت، توماس پریتزکر است که بعد از فوت پدر و مادرش جی و سیدنی پریتزکر سمت برگزار کننده جایزه را نیز بر عهده دارد. وی، در مورد این که والدینش به چه دلیل دست به چنین اقدامی، یعنی برپایی جایزه معماری پریتزکر زدند، می گوید: "خانواده ما به دلیل سکونت نسل اندرنسل در شهر شیکاگو  همواره با شاهکارهای اساطیر معماری همچون سولیوان، میس ونده روهه و فرانک لوید رایت در تماس نزدیک بوده و از ستایندگان هنر والای معماری بوده اند. در سال 1979، ساختمانی نیمه کاره را برای دفتر مرکزی موسسه خریداری کردیم که به خاطر فضای آتریوم میانی اش بسیار شاخص گشت و به عنوان سمبل هتل های هایت در اذهان جای گرفت. تأثیری از فضای معمارانه بر حال و هوای هتل، رفتار کارکنان و برخوردهای مسافران و مشتریان داشت، ما را هر چه بیشتر به اهمیت هنر معماری ملتفت گردانید. به همین جهت والدین من بر آن شدند تا هر ساله، طی مراسمی به یک معمار زنده و فعال که آثار ساخته شده اش دارای کیفیات اصیل معمارانه همراه با استفاده از تکنولوژی روز و به کارگیری خلاقیت و تخیل باشد، جایزه نفیسی اهدا کنند." ضمناً به گفته توماس پریتزکر یکی دیگر از دلایل این امر، عدم تعلق جایزه نوبل به هنر معماری به عنوان یکی از صور هنرهای خلاقه است.

هر ساله نزدیک به 500 نفر از بیش از 47 کشور آثار خود را برای بنیاد پریتزکر ارسال می کنند تا مورد داوری قرار گیرند، انتخاب نهایی توسط یک هیأت ژوری بین المللی و کمابیش با همان وسواس ها و قوانین هیأت های ژوری نوبل انجام می گیرد. اعتبار جایزه تا به آن اندازه است که ریچارد می یر دلیل انتخاب خود برای طراحی موزه گتی را اخذ جایزه پریتزکر می داند.

 

 

Getty Center, Richard Meier, Los Angeles-USA, 1997


مراسم اهدای جایزه هر سال در مکانی جدید که دارای تاریخچه و اصالت معمارانه منحصر به خود باشد، برگزار می گردد. فهرست برندگان جایزه تا به امروز، همراه با مکان برگزاری مراسم، به شرح زیر است:

  • 1979، فیلیپ جانسن Philip Johnson از ایالات متحده – مکان برگزاری مراسم: دو مبارتن اوکس، واشنگتن دیسی
  • 1980، لوئیس بارگان Luis Barragan از مکزیک – مکان برگزاری مراسم: دو مبارتن اوکس، واشنگتن دیسی
  • 1981، جمیز استرلینگJames Stirling از بریتانیای کبیر - مکان برگزاری مراسم: موزه ملی ساختمان، واشنگتن دی سی
  • 1982، کوین روچهKevin Roche از ایالت متحده - مکان برگزاری مراسم: موسسه هنر، شیکاگو

 

 

  • 1983، یو مینگ پی Ieoh Ming Pei از ایالات متحده - مکان برگزاری مراسم: گالری ملی هنر، واشنگتن دی سی
  • 1984، ریچارد میر Richard Meier از ایالات متحده –مکان برگزاری مراسم: موزه ملی هنر، واشنگتن دیسی
  • 1985، هانس هولین Hans Hollein از اتریش – مکان برگزاری مراسم: کتابخانه هانتیگتن، سان موریو، کالیفرنیا
  • 1986، گاتفرید بوهم Gottfried Boehm از آلمان - مکان برگزاری مراسم: تالار گلد اسمیتز، لندن

 

 

  • 1987، کنزو تانگه KenzoTange از ژاپن - مکان برگزاری مراسم: موزه هنر کیمیل، تگزاس
  • 1988، گوردن بوشافتGordon Bunshaft از ایالات متحده و اسکار نیمیر Oscar Niemeyer از برزیل - مکان برگزاری مراسم: موسسه هنر، شیکاگو

 

 

  • 1989، فرانگ گه ری Frank Gehry از ایالات متحده - مکان برگزاری مراسم: معبد توداجی، نارا، ژاپن
  • 1990، آلدو روسیAldo Rossi از ایتالیا - مکان برگزاری مراسم: پالا زوگراسی، ونیز
  • 1991، رابرت ونتوری Robert Venturi از ایالات متحده - مکان برگزاری مراسم: پالا چیو دی ایتوربیده، مکزیکو سیتی

 

 

  • 1992، آلوار سیزا Alvaro Siza از پرتغال - مکان برگزاری مراسم: کتابخانه هارولد واشنگتن، شیکاگو
  • 1993، فومی هیکو ماکی Fumihiko Maki از ژاپن - مکان برگزاری مراسم: قصر پراگ، جمهوری چک
  • 1994، کریستین دو پرتزامپارک Christian de Portzamparc از فرانسه - مکان برگزاری مراسم: ایندیانا
  • 1995، تادو آندو Tadao Ando از ژاپن - مکان برگزاری مراسم: ورسای، فرانسه

 

 

  • 1996، رافائل مونئو Rafael Moneo از اسپانیا - مکان برگزاری مراسم: موزه گتی، لوس آنجلس
  • 1997، سور فهن Sverre Fehn از نروژ - مکان برگزاری مراسم: سایت ساخت و ساز موزه گوگنهایم، اسپانیا
  • 1998، رنزو پیانو Renzo Piano از ایتالیا - مکان برگزاری مراسم: کاخ سفید - واشنگتن دیسی
  • 1999، لورد نورمن فاستر Lord Norman Foster از بریتانیای کبیر مکان برگزاری مراسم: موزه آلتوس، برلین

 

 

  • 2000، رم کولاس Rem Koolhaas از هلند - مکان برگزاری مراسم: چارک آرکولو چیکال اورسلیم
  • 2001، جاکوس هرزوگ و پیر دی موران Jacques Herzog and Pierre de Meuron - مکان برگزاری مراسم: بنای یادبود توماس جفرسون، ویریجینا
  • 2002، گلن مورکات Glenn Murcutt از استرالیا - مکان برگزاری مراسم: میکل آنژ

 

 

  • 2003، یورن اوتزان Jørn Utzon از دانمارک - مکان برگزاری مراسم: آکادمی سلطنتی هنرهای زیبای سن فرناندو، مادرید، اسپانیا
  • 2004، زاها حدید Zaha Hadid از بریتانیا، عراق - مکان برگزاری مراسم: موزه آرمیتاژ، پترزبورگ، روسیه

 

 

  • 2005، تام مین Thom Mayne از ایالات متحده آمریکا - مکان برگزاری مراسم: پارک هزاره، پاویون پریتزکر، واشنگتن، شیکاگو
  • 2006، پائولو مندز دا روشا Paulo Mendes da Rocha از برزیل - مکان برگزاری مراسم: کاخ دلمه‌ باغچه، استانبول، ترکیه
  • 2007، ریچارد راجرزRichard Rogers از بریتانیا - مکان برگزاری مراسم: خانه بنکوئتینگ، لندن، انگلستان
  • 2008، ژان نوول Jean Nouvel از فرانسه - مکان برگزاری مراسم: کتابخانه کنگره، واشنگتن دی سی


 

  • 2009، پیتر زومتور Peter Zumthor از سوییس - مکان برگزاری مراسم: کاخ بوئنوس آیرس، سوئیس
  • 2010، سجیما کازی یو Kazuyo Sejima از ژاپن - مکان برگزاری مراسم: جزیره الیس، زاپن
  • 2011، دی مورا De Moura از پرتغال - مکان برگزاری مراسم: تالار اندرو ملون، واشنگتن دی سی
  • 2012، وانگ شو Wang Shu از چین - مکان برگزاری مراسم: تالار بزرگ ملت، پکن

 

 

  • 2013، تویو ایتو Toyo Ito از ژاپن - مکان برگزاری مراسم : موزه و کتابخانه ریاست جمهوری جان اف کندی، بوستون
  • 2014، شیگرو بان Shigeru Ban از ژاپن - مکان برگزاری مراسم : ریکس‌ موزیم، آمستردام، هلند
  • 2015، فری اوتو Frei Otto از آلمان - مکان برگزاری مراسم: مرکز جهان نوین، میامی، فلوریدا، آمریکا
  • 2016، الخاندرو آراوانا Alejandro Aravena از اسپانیا- مکان برگزاری مراسم:مقر سازمان ملل متحد، نیویورک، آمریکا

 


برگرفته از:
زمستان 1381، شماره 68 و 69، "فصلنامه معماری و شهرسازی ایران".
www.pritzkerprize.com
ww.archdaily.com
www.artiskunst.com

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.