THE PHARE TOWER

برج فِیر THE PHARE TOWER در منطقه مشهور به "لا دِفِنس" La defensins پاریس Paris، طرحی خوشایند است. از زمان برج ایفل The Eiffel Tower به بعد هیچ ساختمانی در سلسله مراتب اجتماعی پاریس چنین اعجاب و تحسینی برنیانگیخته بود. امیدها و آرزوهای کلان شهر عمود آمریکایی که در ذهن لوکوربوزیه Le Corbusier بود، سرانجام جایگاه خود را در آسمان پاریس یافت. برج فِیر در آینده، همسایگان بسیار رفیعی خواهد داشت از جمله "برج سیگنال" Tower Signal اثر ژان نووِل Jean Nouvel به ارتفاع 301 متر، "اِرمیتاژ پلازا" Hermitage Plaza اثر نورمن فاستر به ارتفاع 323 متر، و "برج جِنِرالی" General Tower  اثر وُلُد و پیستر Valode & Pistre به ارتفاع 318 متر.

چنین ایده معمارانه ی تحریک آمیزی، در شهری که به سرکشی روشنفکرانه شهرت دارد، باید مدت ها پیش ظهور پیدا می کرد. پروژه فِیر از آنجا که بزرگترین ساختمان به ارتفاع 300 متر، بعد از پروژه برج ایفل در 1889 به ارتفاع 324 متر است، قطعاً مجادلات بسیاری بر خواهد انگیخت. زیبایی برج فِیر در این است که انرژی جسورانه ی آن مثل "گرَند آرک" La Grande Arche در تکرار حرکات عرضی نیست بلکه شکل و شمایل شاعرانه جدیدی در شهر پاریس، FRANCE است که در سال 2013 شروع و در سال 2017 به پایان می رسد. فرم های برج با ملغمه ای شکل یافته از تکنولوژی، ملاحظات محیط زیستی، فرم سازی خام و محدودیت های منطقه پیش می روند و حرکت می کنند. سایتی که این بنا در آن ساخته می شود را کنش متقابل چند عنصر از جمله یک بزرگراه، یک ایستگاه قطار و یک معبر پیاده بزرگ، بغرنج می کند. راه حل این مسئله این بود که کف بنا به سه پایه تقسیم شود که بین این بردارهای سایت قرار گیرند. پله های برقی بزرگ شیشه ای مردم را تا یک لابی در ارتفاع 35 متری سطح زمین بالا می برند و بدین ترتیب سطح پایه بنا برای کاربری عمومی آزاد می ماند.

سومین پایه از عناصر ساختاری برج به شکل آبشاری آزاد اما کنترل شده از پوسته صاف رویین فوران می کند. مجاورت فولاد خام با پوسته صیقلی رویین، تضاد هوشمندانه ای است که نشان از ریشه های لس آنجلسی Los Angeles طراح دارد، اما در عین حال از نگاهی دیگر در شهری مملو از انحناهای زیبای معماری آرت نوو Art Nouveau در آثار گیمارد Hector Guimard و هورتا Victor Horta تا حدی ناامید کننده است. اما نیاز به چنین هنرورزی هایی در طبیعت سرکش خیابان های پاریس که زمانی پوشیده از سنگرهای انقلاب بود حس می شود. لبه های ناهموار پایه ی فولادی و میله های باریکی که رشته رشته از سقف بیرون زده اند، تضاد لازم را با ساختمان های صاف و ساده و پیش پا افتاده ی اطراف در منطقه لا دفنس پاریس به وجود می آورد.

این برج با مساحت 175 هزار متر مربع ابداً سازه ای سبک وزن نیست.بدنه ی آن از بعضی زوایا حالتی سنگین و باد کرده دارد، اما شکم ساختمان به واسطه ی پیچش سراسری فرم و بازی عمقی که با به کار بردن یک پوسته مشبک فلزی در بیرون ایجاد شده، پنهان شده است. ستون های ساختمانی متقاطعی که پشت پوسته ی مشبک قرار دارند حس عمق و حرکت را در نما تشدید می کنند و از سنگینی ظاهر بنا کم می کنند. خیز دیوار عمودی شمالی راه حل جالبی است که به ساختمان ظاهری پویا می دهد و منطق ساختمان را درست وقتی که فکر می کنید از آن سر در آورده اید مخدوش می کند.

این پروژه نگاهی بسیار مبدعانه و خلّاق به مسئله پایداری محیط زیست دارد. در این پروژه از مجموعه ای از توربین های بادی روی سطح سقف برای به کار اندازی یک سیستم تهویه طبیعی استفاده می شود که در بخش اعظم اوقات سال کار خواهند کرد. میزان نیرویی که در طرح پیش بینی می شود از توربین های بادی تولید می گردد، اندکی کمتر از حد لازم است. امید است که 200 کیلو وات نیرو نیز از یک منبع برق متناوب تولید شود. اما نکته کلیدی در خلاقیت، داشتن جسارت در آزمودن روش هایی فراتر از راه حل های متداول است. در نهایت احتمالاً سیستم های عملی این برج بسیار ساده تر خواهند بود و نسبت به طرح های پیچیده ای نظیر دیوارهای عدسی مانند و قابل تنظیم "بنیاد جهان عرب" در پاریس، احتمال ناکامی در اجرای آن ها زیاد است.

سه جبهه جنوبی، شرقی و غربی برج فِیر پوشیده از پوسته ای دو لایه است که از شدت نفوذ حرارت و تابش خورشید می کاهد.

برج فِیر گامی بلند در روند تکامل معماری تام مِین Thom Mayne است. زیبایی کلی و وضوح شکلی آن با حسی از سرکشی و گستاخی همراه است که به آن کمال می بخشد. زیبایی فرم و وضوح طرح این برج وقتی بیشتر آشکار می شود که آن را با برج هایی که در آینده در مجاورتش ساخته خواهند شد مقایسه کنیم. چنین طرح های معماری نیازمند ظرافت و مهارتی فوق العاده اند که مِین در به انجام رساندن آن هرگز شکست نخواهند خورد. این پروژه درس مهمی برای معماران است که ایده های جسورانه نه تنها ممکن، بلکه کاملاً قابل اجرایند. پیامی که این پروژه در ارتباط با پایداری محیط زیست در بر دارد تأکیدی است بر اهمیت ایده ی معماری سبز green architecture. این طرح مطالعه ارزشمندی است در محاسبه عملکرد جهان واقعی و هزینه های چرخه زندگی در سیستم های پایدار Sustainable Systems.