1395/03/07

FUJI KINDERGARTEN

اشتراک گذاری

در راستای اهدافی كه ساختمان یك مهد كودك در ارتباط با نگهداری و آموزش كودكان در حومه ی شهر توكیو برعهده دارد. معمار پروژه، ‌تاكاهورا تزوكا Takaharu Tezuka، ‌ازخود می پرسد:"كودكان در یك مهد كودك چه می كنند؟"پاسخ:"بازی و دویدن درون یك زمین بازيِ دایره ای شكل". 

درسال 2007 تزوكا با یاری همسرش "یو"‌ كه همكارش هم بود، ‌و مدیر شركت هنری یونیكلو، كاشیوا ساتو،‌ گروهی را برای طراحی خلاقانه و توسعه ی مهد كودك تخم مرغی شكل فوجی Fuji تشكیل داد. مالك و مدیر مهد‌، سكیچی كاتو از گروه طراحی خواست تا طرحی را برای مهد متصور شوند كه عرصه ای مناسب برای آموزش و یادگیری تعداد تقریبی 600 دانش آموز باشد. 

امروزه، ‌این مهدكودك یكی از بزرگ ترین مهدهای سراسر ژاپن است كه محیطی مناسب را برای بروز استعدادها و پیشرفت های فردی هر یك از دانش آموزان فراهم می آورد. این ویژگی از طریق ایجاد ساختمانی مانند یك زمین بازی وسیع فراهم شده است،‌ ساختمانی تخم مرغی شكل و فاقد دیوار كه در آن كلاس ها،‌ زمین های بازی و سایر تسهیلات آموزشی با هم تلفیق شده و همانند یك زمین بازی بزرگ،‌ كودكان را در جست و جو و یافتن نیازهای فردی خود و انطباق آن ها با محیط طبیعی پیرامون یاری می رساند. مهم ترین بخش مدرسه بام آن است كه منظر آن مشرف به حیاط میانی بوده و در درجه ی اول یك زمین بازی است، ‌اما درعین حال برای آموزش های رسمی و آكادمیك نیز استفاده می شود. وجود كف پوش های چوبی و مسیرهای بازی بر روی آن با دو برابر كردن فضای بازی و بردن آن در ارتفاع،‌ كودكان را به جست و جو و كشف هر چه بیشتر محیط پیرامون خود تشویق می كند. ساختمان سه درخت زِلكوا را كه از دیرباز تاكنون جزو دارایی های مدرسه محسوب می شوند،‌ در دل خود جای داده است. این درختان الگویی زنده و در دسترس برای یادگیری كودكان از محیط زیست موجود هستند و در عین حال، ‌سایه ی آن ها در فصل تابستان فضایی خنك را برای بازی آن ها فراهم می آورد. هر كلاس داری پلكانی به سمت بام است كه توسط ریسمان هایی در دو سمت خود برای حفاظت و امنیت كودكان در عبور از آن ها در نظرگرفته شده است. یك سُرسُره ی بزرگ در بام قرار دارد كه در صورت عدم تمایل كودكان به استفاده از راه پله،‌ آن ها را به سوی حیاط مركزی مجموعه سُر می دهد. 

فرم تخم مرغی زمین و نبود دیوار بین كلاس ها باعث می شود كه فضاها از پویایی و تعامل بصری بالایی برخوردار باشند و این خود راه حلی ساده در جهت پیاده سازی رویكرد نوین "استفاده از فضاهای آموزشی باز" است. به جای دیوار،‌ كلاس ها توسط مكعب های چوبی از هم جدا می شوند، ‌این مكعب ها در سه سایز و برای كودكان در سنین مختلف طراحی شده اند و اگر چه گاهی به عنوان صندلی، میز و حتی وسیله ی بازی آن ها مورد استفاده قرار می گیرند، ‌اما در اصل برای جای دادن وسایل آموزشی معلمان و تفكیك فضاها هستند. دلیل استفاده از مكعب های چوبی،‌ سبُكی این احجام و جلوگیری از خطرات احتمالی ناشی از افتادن آن ها بر روی كودكان است . 

فضای داخلی و حیاط میانی توسط دیوارهای سراسر شیشه ای و متحرك كه در روزهای گرم برای ایجاد تهویه ی بیشتر قابل باز شدن هستند، ‌از هم جدا شده اند. در تابستان این جداره ی شفاف، جمع شده و باعث تلفیق محیط درون با فضای بیرونی می شود. در زمستان‌، ‌این جداره بسته شده و فضای درونی به وسیله ی سیستم "گرمایش از كف" گرم می شود. 

مرز بین فضاهای داخلی و حیاط میانی بسیار كم رنگ است؛ این ویژگی باعث می شود كه فضاها در عین انسجام، از انعطاف پذیری آموزشی بالایی نیز برخوردار باشند و همچنین كودكان را به كسب تجربه از یكدیگر و نیز از طبیعت موجود و یادگیری در حین بازی تشویق كند. یكی از مهم ترین اهدافی كه مسئولین مدرسه و طراحان بر آن تأكید داشتند،‌ یادگیری مستقیم از طریق لمس و تجربه ی ساخت هر چیزی توسط خودِ دانش آموزان است؛‌ نمونه ی آن حباب های روشنایی ست كه در بام كار شده و كودكان به راحتی می توانند با روشن و خاموش كردن آن ها، ‌ایجاد یك تغییر توسط خود در محیط اطراف را، حس كنند و بدانند كه منبع این روشنایی از كجاست، ‌بنابراین مسلم است كه اصول طراحی و رویكرد معماری كاملاً با برنامه ی نوین آموزشی مانتِسوری هم سو است (‌مانتِسوری نام روشی ست كه توسط ماریا مانتسوری Maria Montessori برای اولین بار مطرح شد و بر استقلال فردی و آزادی همراه با نظارت نامحسوس و احترام به رشد و پیشرفت طبیعی كودك در محیط های آموزشی تأكید دارد). كاتو می گوید: (هدف اصلی ما در مهدكودك فوجی، تغییر نحوه ی آموزش سنتی و بنا نهادن استانداردهای نوین آموزشی برای آینده است. ما خواستار آن هستیم كه كودكان نه تنها از آموزگاران خود، ‌بلكه از محیط پیرامون خود شامل درختان، ‌سنگ ها و زمینی كه بر روی آن زندگی می كنند، ‌درس بگیرند. با چنین رویكرد آموزشی،‌ آن ها یاد می گیرند كه بخشی از محیط پیرامون خود  هستند و بنابراین نسبت به آن احساس مسئولیت می كنند).‌ تزوكا می گوید:"این مهدكودك مجموعه ای از بازی های خلاقانه است. با در اختیار داشتن اسباب بازی های كمتر،‌ كودكان مجبور می شوند از خلاقیت خود در بازی و كشف روش های جدید استفاده كنند. تحقیقات گسترده ای بعد از بازگشایی این مهدكودك صورت گرفته و نتایج آن نشان می دهد كه دانش آموزان این مهد،‌ به جای 6 بازی معمولی در طول روز، ‌از 12 بازی برای سرگرم كردن خود استفاده می كنند كه بیشتر به دلیل توانایی دسترسی آن ها به فضای باز و محیط بیرونی، بسیار متنوع هستند". ‌لباس ها تحت نظارت و مدیریت هنری سِتیو و برای ایجاد تحرك بیشتر در كودكان،‌ دوباره طراحی شدند. سِتیو می گوید:‌ "من لوگوی مهد را تغییر دادم و لباس ها را از نو طراحی كردم تا سرزندگی و آزادی ای را كه در رفتار بچه ها و فضای مهد موج می زند، ‌نشان بدهم" ‌كودكان تی شرت هایی با رنگ های شاد و روشن بر تَن دارند كه بر روی آن نوشته شده: "به من كمك كنید تا وظیفه ام را خودم به تنهایی انجام دهم".

برگرفته از:
احسانی موید، فرزانه، بهار 1393، شماره 32، "فصلنامه هنر معماری".
www.tezuka-arch.com
www.architravel.com
www.sisalla.com.au

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.