1395/03/05

FREE UNIVERSITY LIBRARY

اشتراک گذاری

خلاقیت در معماری نورمن فاستر در فرم یا عملکرد محدود نمی شود بلکه تمامی ابعاد کالبدی و غیرکالبدی ساختمان، از طراحی فرم گرفته تا تأثیرات فرهنگی، روانشناختی و محیط زیست، همگی از هوش و هنر این معمار باتجربه بهره می برند. یکی از بهترین نمونه هایی که در آن نوآوری های فاستر موجب حیرت منتقدین و معماران نسل جوان شده است، ساختمان کتابخانه ای است در برلین که به "مغز برلین" شهرت یافته و سیمای متفاوت آن امروزه به شاخصی فرهنگی برای پایتخت تبدیل شده است.

دانشگاه آزاد برلین به عنوان مهمترین انستیتوی علمی شهر، سمبل و محور گرایشات فکری نسل معاصر محسوب می شود و نقشی اساسی در شکل گیری و حیات طبقه روشنفکر برلین، پس از جنگ جهانی تاکنون داشته است. در طرح بازسازی ساختمان های این دانشگاه، طراحی کتابخانه ای برای دانشکده زبان و ادبیات به دفتر معماری نورمن فاستر سپرده شد که کتب و منابع یازده دپارتمان را در خود جای داده است. الگوی استفاده از حیاط های مرکزی در شهر برلین در بسیاری از ساختمان ها دیده می شود، ساختار فضایی ساختمان قدیمی دانشگاه که به پیروی از اصول جنبش مدرن طراحی شده است، نیز برآمده از بناهایی است که پیرامون چندین حیاط مرکزی کوچک و بزرگ گرد هم آمده اند. در طرح فاستر فضای مورد نیاز برای کتابخانه جدید با حذف چندین ساختمان قدیمی و اتصال شش حیاط مرکزی به یکدیگر ایجاد شده است. فرم بنا که کروی شکل و شبیه به مغز انسان می باشد از دو سو به ساختمان های موجود متصل بوده و در حقیقت حاصل از پوسته ای است دو لایه از جنس شیشه و فولاد که بر روی ساختمان پنج طبقه بتنی کشیده شده است. این پوسته با ساختاری مشبک به واسطه ارتفاع بلندش از خارج از دانشگاه نیز قابل رویت بوده و شباهنگام همچون جواهری در حیاط دانشگاه می درخشد. پوسته بنا، علاوه بر کنترل تابش آفتاب و تامین نور مورد نیاز، گردش هوا و تهویه طبیعی بنا را نیز موجب می شود که بدین ترتیب در بیش از 60 درصد ایام سال نیازی به استفاده از تاسیسات مکانیکی وجود نخواهد داشت. همچنین برق مورد نیاز برای روشنایی فضاهای داخلی از طریق پانل های خورشیدی تامین شده و در طول روزهای بارانی نیز پوسته بنا قادر به تشدید نور موجود و تامین نوری یکدست و کافی برای فضاهای مطالعه می باشد. به این ترتیب تنها برای جایگاه قفسه های کتاب در مرکز پلان، استفاده از نور مصنوعی ضرورت پیدا می کند. چنین رویکردهایی در طراحی بنا موجب گردید تا این بنا در فهرست پایدارترین بناهای عمومی از لحاظ کنترل مصرف انرژی قرار گیرد.

چنانچه در مدارک فنی مشاهده می شود علاوه بر فرم ظاهری بنا، شکل پلان طبقات نیز حالتی ارگانیک و شبیه به مغز انسان دارد. طبقات از هرسو فاصله ای با پوسته داشته و در مرکز پلان نیز آتریومی قرار دارد. قرار گرفتن فضاهای شخصی مطالعه در مجاورت جداره این آتریوم و عقب نشینی پلکانی طبقات نسبت به یکدیگر نه تنها ارتباط بصری مناسبی را میان طبقات برقرار می کند، بلکه موجب تأمین نور مناسب طبیعی در تمامی طبقات نیز می شود. در هر طبقه، پل هایی دو سوی آتریوم را به یکدیگر متصل می کنند، در زیر این فضای مرکزی میزهای مجهز به رایانه برای جستجوی اینترنتی و همچنین بخش مخصوص امانت کتاب و اطلاعات قرار گرفته است. در این بنا جز برای جداسازی فضاهای بهداشتی و پلکان ها که در دو هسته مرکزی سازه، در مرکز پلان قرار گرفته اند هیچ دیواری به چشم نمی خورد، سقف، جداره های آتریوم، ستون ها و قفسه ها تمامی به رنگ سفید بوده و آنچه بیش از هر چیز در فضاهای داخلی جلب توجه می کند تضاد موجود در ورودی های بناست که در دو سمت پلان قرار گرفته و با رنگ نارنجی شاخص شده اند. متراژ کتابخانه در حدود 20 هزار مترمربع است و در آن 700 هزار جلد کتاب و 800 عنوان مجله و نشریه ادواری نگاهداری می شود.            

برگرفته از:
طالبیان، نیما و آتشی، مهدی و نبی زاده، سیما. "مجموعه کتب عملکردهای معماری"، نشر کسری ،تابستان 1390. کتاب هفتم.
www.fosterandpartners.com
www.mimoa.eu
www.artiskunst.com
www.archdaily.com
www.archinect.com

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.