درس واره شماره 33- پروژه ی سوپوتریك

سوپوتریک یا شوپاكیل فضای شهری ای به طول نیم مایل واقع در شهر كوپنهاگ كشور دانمارك  است كه در همسایگی یكی از متنوع ترین و در عین حال چالش برانگیزترین مناطق این شهر، از نظر اجتماعی و نژادی قرار دارد. ایده ی طراحی این سایت به گونه ای فراگیر، ‌الهام گرفته از یك نمایشگاه بزرگ جهانی است كه به بهترین شیوه،‌ بازتابی از 60 ملیت و نژاد متفاوتِ ساكن در این منطقه می باشد. این پارك،‌ یك نمایشگاه خیابانی است كه هر گوشه ی آن نمادی از یك فرهنگ ملیتی متفاوت است؛‌ از درختان نخل چینی و تابلوهای تبلیغاتی نئون به سبك روسیه و قطر گرفته تا وسایل ورزشی بدنسازيِ ساحل لوس آنجلس  هركدام از این وسایل دارای شناسنامه ی فلزی كوچكی در پایین خود هستند كه درباره ی ماهیت و تاریخچه ی آن توضیح می دهد. (‌این توضیحات، هم به زبان دانماركی و هم به زبان مبدأ نوشته شده است)‌ اینجا مجموعه ای سوررئال و متنوع است كه در واقع بیشتر، بازتابی از تنوع ملیتی موجود در بافت همسایگی این سایت شهری است تا یك تصویر تكراری از شهر دانمارك.

این پارك خطی، ‌محصول همكاری خلاقانه ی سه شركت معماری BIG، ‌توپوتك و شوپافلكس  است. طرحی منحصر به فرد كه از ایده پردازی تا اتمام ساخت آن، تركیبی منسجم از معماری، معماری منظر و هنر است. 

در حقیقت شوپاكِل یك پارك فرهنگی و یك نمایشگاه جهانی از مبلمان و وسایل روزمره ای می باشد كه نماد فرهنگ های گوناگون است. این نشانه ها در نیمكت ها،‌ لامپ های روشنایی، صندوق های پستی،‌ علائم،‌ تابلوهای پارك، سطل های زباله و حتی گونه های گیاهی آن دیده می شود. این ها همه ملزوماتی هستند كه هر پارك شهری معاصر باید داشته باشد و بازدیدكنندگان و كاربران آتی پارك به آن نیاز دارند. منظر آن به شكل یك مضمون مشترك در طول زمان، بازتاب از ایده ی اصلی و در حقیقت تركیبی از تمامی مناظر قومی ست كه زمینه ی طرح به آن اشاره دارد؛ بنابراین هر قسمت سایت،‌ خود،‌ یك نشانه ی فرهنگی به شمار می آید.

صخره های مینیاتوری که یادآور کشور چین  است، زمینی با نقوش منحنی و دایره ای شكل كه تماماً ‌از قلوه سنگ های كوچك و بازتابی از باغ های ژاپنی است و یا ساختمان های نیمه مخروبه به سبك یونان باستان كه در باغ انگلیسی  به نمایش گذاشته شده است. به یقین می توان گفت شوپاكیل نسخه ی شهری معاصر از یك پارك جهانی است. 

برای ایجاد مسیرهای تردد بهتر و شفاف تر در این محدوده ی همسایگی، ‌مسیر دوچرخه سواری كه قبلاً وجود داشت، ‌دوباره طراحی شد و الگوی دسترسی جدیدی به محله های مجاور،‌ با تأكید بیشتر بر محدوده ی میماس گِل و جایی كه ایستگاه اتوبوس در آن قرار داشت، ‌ایجاد شد.

گره ها و مسیرهای دسترسی

این مسیر تردد بخشی از نقشه ی حمل و نقل شهری ست و تمامی محله ی نُورآپوق Norrebro را به نواحی مجاور آن و سایر مناطق شهری متصل می كند. مسیرهای عبور اتوبوس برای جلوگیری از خطر برخورد وسایل نقلیه با عابرین، توسط سرعت گیر، ‌علائم و خطوط ترافیكی علامت گذاری شده اند.

محدوده ی قرمز: محدوده ی فرهنگی شامل بازار و زمین های ورزشی

مربع قرمز در روی نقشه،‌ نشانگر محدوده ای می باشد كه بازتاب فعالیت های فرهنگی و ورزشی و بخشی از محدوده ی شهری ست كه در داخل یك فضای سرپوشیده به فعالیت خود ادامه می دهد. وجود طیف وسیعی از فعالیت های تفرجی، ‌فضایی مناسب را برای ایجاد تعاملات اجتماعی بیشتر مابین ساكنین محلی در حین ورزش و بازی فراهم می آورد. لایه های مختلف،هم در رنگ ها و هم در مصالح و اشیاء‌ بر هم منطبق شده و از انسجام بالایی برخوردارند. ورودی اصلی در مكانی قرار گرفته كه تمامی لایه ها را،‌ از داخل و خارج، در قالب یك فضای گردهمایی به هم متصل می كند.

نماها در هماهنگی بصری كامل با لایه های طراحی و محدوده های مختلف هستند. این امر از طریق رنگ آمیزی با توجه به رنگ هر محدوده صورت گرفته و حاصلش یك تجربه ی فضایی كامل و سه بُعدی است. با قرارگیری درمجاورت نمای بلند نُورآپوق این فضا همانند یك تراس مشرف به فضای باز به بازدیدكنندگان امكان مشاهده مناظر مجاور و لذت بردن از یك بعد از ظهر آفتابی را می دهد. این مربع قرمز، علاوه بر جای دادن امكانات فرهنگی و تسهیلات ورزشی،‌ مكانی را برای استقرار بازارهای هفتگی نیز فراهم می آورد كه سبب جذب بازدیدكنندگان از سایر مناطق شهری كوپنهاگ و حومه ی آن می شود. 

بازار مركزی شوپاكیل در محدوده ای واقع شده كه یك زمین هاكی كوچك را در خود جای داده است. بخش وسیعی از این محدوده از یك پوشش الاستیكی مخصوص پوشیده شده تا مراجعین در زمستان و هوای سرد امكان استفاده از این مكان را برای پیاده روی، ‌خرید، اسكیت و انواع بازی ها داشته باشند.

وجود تجهیزات سمعی – بصری متحرك، ‌امكان انتقال آن ها به بیرون و مشاهده ی فیلم و گزارشات ورزشی را در فضای باز می دهد. گسترش این محدوده ی مربعی شكلی به سمت شرق، ‌امكان استفاده از كافه تریا را از طریق ورودی اصلی فراهم می آورد. مراجعین می توانند از زمین بسكتبال،‌ پاركینگ و وسایل بدنسازی واقع در سمت شمالی سایت نیز استفاده كنند.

• لبه ی مربع قرمز رنگ از طریق ساختمان ها،‌ خیابان های پیرامون خود و ردیفی از گاردها تعریف می شود. از آنجا كه این لبه ها دریك امتداد نیستند،‌ طراحان برای ایجاد پیوستگی لازم بین آن ها، ‌الگوی رنگ آمیزی واحدی را برای تمامی این محدوده انتخاب كردند. این الگو، فرش گسترده ای از كفپوش قرمز رنگ می باشد كه در تمامی جهات و تا انتهایی ترین بخش های لبه ی این محدوده امتداد یافته است.
  

• دراین محدوده، زمین بوكس، ‌زمین بازی كودكان (‌كه شامل یك سرسره با فرم اُرگانیك است كه یادبودی از فاجعه اتمی چرنویل Chernobyl می باشد)،‌ ردیفی از تاب ها ‌‌(‌یادبود كودكان قربانی جنگ عراق)‌ وسایل بدنسازی، سیستم های صوتی جامائیكایی، سطل های زباله ی چُدنی انگلیسی، ‌ایرانی و سوییسی و یك اثر هنری از سالوادور آلِنده Salvador Allende وجود دارد. در پشت تعدادی از صندلی های پارك شعارهایی درباره ی منظر و شهرنشینی به زبان فارسی نوشته شده است. تعدادی نیكمت برزیلی در مجاورت زمین بازی برای والدین و لذت بردن آن ها از فضای پارك در حین بازی كودكان در نظر گرفته شده است. این بخش از سایت ، ایستگاه دوچرخه و پاركینگ را نیز در خود جای داده است.
• زمین بسكتبال در مجاورت پاركینگ طراحی شده است.
• در این محدوده بیشتر، گونه های گیاهی با رنگ غالب قرمز كاشته شده است.

محدوده ی سیاه: فضای شهری كه همانند یك اتاق نشین بزرگ در فضای باز عمل می كند

میمِلزپِلِس در قلب سایت شوپاکیل قرار دارد. مکانی که همانند یک پاسیوی وسیع و گسترده عمل كرده و قرارهای ملاقات ساكنین محليِ درون آن و بر روی نیمكت های طرح تُرك در زیر درختان شكوفه گیلاس ژاپنی و در مجاورت آب نمای طرح مراكشی آن شكل می گیرد. در طول ایام هفته، ‌این فضای نشیمنگاهيِ شهری همانند یك اتاق نشیمن در فضای باز عمل كرده و با دارا بودن امكاناتی همچون میز، نیكمت و باربیكیو، ‌میزهای طراحی شده برای شطرنج و بازی های فكری و نیز سایر وسایل سرگرمی، ‌فضای مناسبی را برای استفاده ی مراجعین فراهم می آورد. 

با توجه به وجود مشكل اختلاف ارتفاع و شیب معكوس و نامناسب، ایستگاه دوچرخه به بخش شرقی سایت و محدوده ی هوتوپلِس انتقال یافت،‌ این امر در عین فراهم آوردن شیب مناسب،‌ منطبق بر مسیر دوچرخه سواری، باعث شد تا مشكل تداخل این مسیرها نیز برطرف شود.

تپه های شمالی سایت،‌ مشرف به جنوب و فعالیت های آن هستند، ‌این محدوده از پارك شامل ابنیه و تجهیزات زیر است:

• یك تابلوی نئون بزرگِ درخشانِ با رنگ های تند به سبك قَطری كه قلب این محدوده را نشانه گذاری كرده است.
  
• زمین بازی به شكل یك اختاپوس سیاه رنگ كه در مجاورت ردیفی از میزهای پیك نیك بلغاری و باربیكیوهای آرژانتینی قرار دارد.صندلی های بلند طرح برزیلی در زیر درختان نخل چینی، درختان سِدر لبنانی و نیكمت های طرح بلژیكی در زیر درختان شكوفه . چراغ های یو.وی. سیاه و سفید به یاد كشور آمریكا و دوچرخه های نروژی مجهز به پمپ دوچرخه

طبق درخواست همسایگان و همچنین برای محافظت سایت در برابر آلودگی صوتی خیابان،‌ گوشه ی شمال شرقی این محدوده به صورت سرپوشیده طراحی شد.

برخلاف محدوده ی قرمز،‌ محدوده ی میملزپلِس از شمال تا جنوب توسط خطوط سفید رنگ خط كشی شده است. این خطوط در مواجهه با وسایل و تجهیزات پارك و درختان آن،‌ برای جلوگیری از برخورد با آن ها و به نوعی احترام به آن ها به صورت منحنی طراحی شده اند كه این امر تأكید ایجاد می كند.

پارك سبز محدوده ای برای فعالیت های ورزشی و بازی

باومَن Bauman می گوید: "ورزش از معدود فعالیت هایی است كه همه به آن علاقه دارند. فعالیتی است كه همه ی مردم بر سر قوانین موجود در آن اتفاق نظر دارند." ‌شما در هر شرایطی، بدون توجه به اینكه اهل كجا هستید،‌ چه اعتقاداتی دارید و یا به چه زبانی صحبت می كنید،‌ می توانید با یكدیگر فوتبال بازی كنید. زمین های ورزشی نیز به همین دلیل در درون این پارك سبز طراحی شده اند و شامل زمین هاكی و زمین بسكتبال می شود كه مكانی مناسب و جذاب را برای گردهمایی ساكنین جوان این محدوده و مدارس مجاور آن فراهم می آورد.

فعالیت های موجود در این پارك سبز، ‌با وجود تپه های كم شیب و سطوح شیبدار برای بازی كودكان،‌ جوانان و خانواده ها مناسب به نظر می رسد. فضای باز و زمین بازی كودك با منظر سبز پیرامون خود مكانی مناسب و آفتاب گیر را برای قدم زدن، ‌بازی،‌ پیك نیك و استراحت، ‌بر روی چمن ها و نیز تماشای مسابقات هاكی و بدمینتون در پیش روی مراجعین قرار می دهد.

• با توجه به درخواست همسایگان برای ایجاد فضای سبزتر، ‌این پارك سبز تماماً سبز طراحی شد كه این امر نه تنها با ایجاد و توسعه ی فضای سبز بیشتر ‌بلكه با رنگ آمیزی مسیرهای پارك از جمله مسیر دوچرخه سواری به رنگ سبز،‌ صورت گرفت.
• تاگِنزوِر‍‍ِژ واقع در شمالی ترین بخش سایت با یك تابلوی بزرگ نئون چرخان به سبك آمریكایی،‌ یك شمعدان بزرگ طرح ایتالیایی،‌ مجسمه ی یك گاو نر سیاه یادآور كوستادل سول (‌كه به درخواست یك زوج دانماركی،‌ كه در همان نزدیكی زندگی می كنند)در آن محل نصب شده است.

• این محدوده شامل میزهای پیك نیك و باربیكیوی طرح آفریقایی واقع در ميُوناپاركِن ، زمین بسكتبال آتشفشانی شكلِ مقعر ، یك زمین فوتبال،‌ یك فضای نیمه سرپوشیده ی تگزاسی برای فعالیت های مفرح ، ‌وسایل بدنسازی لس آنجلسی به همراه تاب سبُك كابلی ، میزهای پینگ پُنگ اسپانیایی و پرگولاهایی برای آویزان شدن و بازی كودكان است.
  

این پارك سبز به سمت محدوده ی میملزپِلِس بر روی تپه ای واقع در جنوب سایت می پیچد. این تپه به تمام بخش های سایت مشرف است. 

كارفرمای این پروژه شهرداری كوپنهاگ و انجمن خصوصی رِلدانیا (‌انجمن خیریه ای در كشور دانمارك كه پروژه های معماری و برنامه ریزی شهری دولتی را حمایت می كند)‌ بودند كه در نهایت، ‌این طرح با هزینه ی 11 میلیون دلار در سال 2012 به اتمام رسید.