1393/01/21

درس واره شماره 9- پارک لاویلت

اشتراک گذاری

پاریس بستری خوشایند برای طرح های عجیب و غریب است. به رغم ساختار کلاسیک این شهر، پاریسی ها همیشه به دنبال ساختار شکنی بوده اند. پاریسی ها برج ایفل را در روزگاری ساختند که سایر اروپایی ها هنوز قوس های گوتیک را می پرستیدند. هرم شیشه ای آی.ام.پی I.M.Pei را درست وسط یکی از سنتی ترین ساختمان های شهر پاریس- کاخ لوور Louvre - بنا کردند و با این همه جسارتشان عجیب نیست که یکی از مهم ترین مظاهر ساختار شکنی در معماری را در شهرشان جای داده اند.





 

ساخت پارک لاویلت Parc de la Villette در سال 1987 به پایان رسید. طراح آن یک آرشیتکت 67 ساله فرانسوی به نام برنارد چومی Bernard Tschumi است. طرح برنارد چومی Bernard Tschumi برای پارک لاویلت Parc de la Villette در سال 1983-1982 در یک مسابقه معماری بزرگ برنده شد. چومی با تکیه بر مکتب ساختار زدایی (دیکانستراکشن) ژاک دریدا Jacques Derrida طرح خود را ارائه کرد. برنارد چومی Bernard Tschumi به جای طراحی فضایی برای استراحت و آرامش، فضایی را طراحی کرد که همواره بر مخاطب خود اثر می گذارد و او را وادار به واکنش می کند. چومی Tschumi، پارک لاویلت Parc de la Villette را یک ناکجا آباد مدرن می نامد. جایی که بینندگان نمی توانند آن را به هیچ خاطره ی دور یا نزدیک از ساختمان دیگری پیوند بدهند. برای اینکه پارک لاویلت Parc de la Villette شبیه هیچ پارک دیگری نیست. 



 

پارک لاویلت Parc de la Villette بیشتر معروفیتش را مدیون 35 عنصر معماری به نام فولی folie است که در یک شبکه منظم هندسی قرار گرفته اند. فولی ها folies همان طور که از نامشان هم پیداست، قرار است که احمقانه باشند. قرار است که مخاطب را یاد هیچ ساختمان دیگری که قبلا دیده است، نیندازند. فولی های پارک همه قرمز هستند و سازه فلزی دارند. به جز این شباهت دیگری با هم ندارند اما بعضی از آنها با عناصر عملکردی پل های کانال، ورودی یا ساختمانی مثل بوفه پارک ترکیب شده اند. البته بیشتر فولی ها استقلال خوشایند خودشان را حفظ کرده اند. دیدن فولی ها folies، قبل از هر چیز هیجان انگیز است. قرمزی پر رنگشان هر چند که در گذر زمان کمی رنگ باخته و آثاری از گذشت زمان در وجودشان خانه کرده است، اما درست مثل روز اول می تواند مخاطب هیجان زده را میخکوب کند. نظم هندسی فولی ها folies در سایت پارک برای مخاطبی که با پارک به صورت پیاده مواجه می شود قابل درک نیست. این نظم تنها با مشاهده پلان پارک است که خودش را می نمایاند. یک مخاطب عادی ممکن است وجود یا عدم وجود فولی ها folies را تصادفی بپندارد.

 


 



محوطه چمن وسیع و کانال بزرگ و عظیمی در وسط پارک لاویلت Parc de la Villette قرار دارد. کانال عظیم با شکل هندسی منظمش درست در نقطه مخالف شلوغی احجام فولی ها است. تضاد این دو بیش از هر چیز بر منحصر به فرد بودن فولی های پارک تکیه می کند. با این همه پارک لاویلت Parc de la Villette از نوعی ناهماهنگی حکایت می کند. چومی Tschumi کوشیده نظم هندسی کانال و نظم شبکه فولی ها folies را در مقابله با فرم ساختار شکنانه فولی ها folies بدهد و موفق هم بوده اما مخاطب تا چه حد با اینها ارتباط برقرار می کند؟ بسیاری از منتقدان از شیفتگی چومی Tschumi به فرم و عدم توجهش به عملکرد انتقاد می کنند.

 


 



اما در پارک لاویلت Parc de la Villette نمی توان چندان بر چومی Tschumi خرده گرفت. فولی های پارک جذاب هستند. بعضی از آنها پله های قرمزی دارند که وسط زمین و آسمان قطع می شوند. رمپ های کم ارتفاعی دارند که می شود روی آنها دوید. بعضی زیر سایه درخت های کهنسال پارک هستند و بعضی ها درست وسط محوطه چمن. اما فولی ها  folies هر جای پارک که باشند یک ویژگی واحد دارند:" آنها منحصر به فرد هستند و شما را یاد هیچ چیزی نمی اندازند."

 


 

حال پس از گذشت بیش از 25 سال، پارک لاویلت Parc de la Villette دیگر مثل قبل دلفریب نیست. افراد به دیدن فولی ها folies عادت کرده اند و این ساختمان های قرمز رنگ بی معنی که وسط چمن ها برای خودشان جا خوش کرده اند، حالا درست مثل درخت ها و کانال جزئی از هویت پارک لاویلت Parc de la Villette شده اند. پارکی که هویتش بی هویتی است.

 



پارک لاویلت Parc de la Villette به جز فولی ها folies، جذابیت های دیگر ی هم دارد. چندین محوطه برای بازی بچه ها طراحی شده است که با نمونه های مشابه تفاوت زیادی دارد. در پارک لاویلت Parc de la Villette از یک سرسره یا تاب معمولی خبری نیست اما بچه ها می توانند روی سطوح شیب دار بدوند یا روی تشک بادی عظیمی که بخش زیادی از یکی از محوطه های بازی را پوشانده، بپرند. از طرفی مونومان های دیگری هم در این پارک هست. از جمله مجسمه دوچرخه غول پیکری که به نظر می آید از دست غولی پرتاب شده و در زمین فرو رفته است.

 


 





پارک لاویلت Parc de la Villette در همه اجزایش با سایر پارک ها متفاوت است. تنها جزء ساده و ساکن پارک، کانال بزرگ، هندسی و منظم پارک است. حتی پل های روی کانال اصلا شبیه دیگر پل های ساخته شده نیست و هر کدام با سازه ای خاص و پیچیده طراحی شده است. پارک لاویلت Parc de la Villette مجاور دانشگاه موسیقی پاریس قرار دارد و امروزه برای بسیاری از رویدادهای فرهنگی شهر پاریس مورد استفاده قرار می گیرد. معماری دانشکده موسیقی با فرم های منحنی شکل خود ارتباط چندانی با پارک ندارد.



 



تنها عنصری که پارک را به دانشگاه موسیقی پیوند می دهد یک مسیر پیاده مسقف است که فرم منحنی شکل دارد و از کنار کانال عبور می کند. موزه علم هم ساختمان دیگری است که کنار پارک لاویلت Parc de la Villette است. احجام سنگین و بتنی موزه با فرم های مشخص و رنگ آبی سازه ی آن در تضاد کامل با پارک و فولی های قرمزش است. یکی از چیزهایی که در مواجهه با پارک لاویلت Parc de la Villette چشم مخاطب را خسته می کند، وجود این ساختمان ها با معماری های متفاوت خود در کنار ساختار شلوغ پارک است.

 



به نظر می آید پارک لاویلت Parc de la Villette ساختار شکنی را زیادی جدی گرفته است. آنقدر جدی گرفته که به بیراهه ی شلوغی رفته است. در پارک لاویلت Parc de la Villette دیدنی ها زیاد است اما اگر از فولی ها folies عکس نگیرید چیزی از آنها در خاطرتان نمی ماند. جز اینکه قرمز هستند و عجیب و غریب اند و این پارک مدام عجیب و غریب بودنش را به رخ مخاطب می کشد. هرچند که این مهربانانه ترین تعبیری است که در مورد پارک لاویلت Parc de la Villette می توان به کار برد.

  


 



برگرفته از:
شیدا اعتماد، مرداد ماه 1390، "لاویلت، پارک بی خاطره"، ماهنامه همشهری معماری، شماره 6.
www.landscapearchitecturedaily.com
www.e-architect.co.uk
www.tschumi.com

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.