COMMERZ TOWER

آلمانیها به مساله ی محیط زیست بسیار حساس اند و قوانین آنها ضوابط دقیقی را در رابطه با صرفه جویی در مصرف انرژی، استفاده از انرژی های جایگزین پذیر طبیعی و پرهیز از مواد و مصالح آلوده ساز محیط در ساختمان دارد؛ بنابراین نرمن فاستر Norman Foster نیز با توجه به مساله محیط زیست در این پروژه سعی داشته بعضی از ایده های پیشرفته ی خود را که در پروژه های قبلی مثل بانک هنگ کنگ و شانگهای نتوانسته بود اجرا کند، در اینجا محقق سازد.

کامرزبانک Commerz Bank نخستین برج سبز"Green skyscraper"  اروپا با ویژگی های بوم شناختی است و در زمان خود بلندترین ساختمان اروپا نیز به شمار می رفت.

این طرح، مفاهیم جدیدی را درباره ی ماهیت محیط های کاری، به کار گرفته و ایده های جدیدی را در مورد بوم شناسی و الگوهای محیط کاری مطرح نموده است؛ توجه به نورگیری و تهویه ی طبیعی از مهم ترین ویژگی های این طرح محسوب می گردد.

در این ساختمان، تمام دفاتر مجزا با نور روز روشن می شوند و دارای پنجره های بازشو هستند؛ این شرایط باعث می شود که هر فرد، با توجه به شرایط آب و هوایی بیرون بتواند محیط کاری خود را بیشتر روزهای سال کنترل کند؛ این مساله باعث شده که در این برج، مصرف انرژی به میزان 50 درصد نسبت به برج های اداری معمول کاهش یابد!

ایده اولیه طرح، برگرفته از برج های ابتماری کن یینگ Ken Yeang معمار مالزی است . ایده حیا ط های آسمان یینگ، در اصل تلفیق فضای سبز با معماری آسمان خراش ها است. فاستر Foster، با الهام از اندیشه های یینگ و بسط اندیشه های او، مفاهیم جدیدی را درباره ماهیت محیط های کاری به کار گرفت و ایده های جدیدی را در مورد بوم شناسی و الگوهای محیط های کاری مطرح نمود.

پلان این برج مثلثی شکل است و در گوشه های آن دفاتر اداری قرار دارند؛ ساقه ی مرکزی آن نیز دارای یک دهلیز سرگشاده ی مرکزی است که ارتفاعی برابر ارتفاع برج دارد، چند جفت دکل قائم، هسته های ارتباطی و تاسیسات را در گوشه ی پلان محصور کرده است. 

در سطوح مختلف هریک از سه ضلع برج، باغ هایی به ارتفاع چهار طبقه طراحی شده که به صورت مارپیچ، اطراف ساختمان را احاطه کرده است، در نتیجه فقط دو ضلع از هر طبقه ی برج به دفترهای اداری اختصاص یافته است. از نظر بصری و اجتماعی، این باغ ها نقطه ی کانونی دفاتر محسوب می شوند و همچنین، نور طبیعی  و هوای تازه را به داخل دهلیز سرگشاده هدایت می کنند؛ این دهلیز به مانند یک دودکش، عامل تهویه طبیعی دفترهای مقابل می باشد.

این باغ ها، در ساعات فراغت از کار نوعی فضای استراحت نیز محسوب می شوند و این مساله باعث تقویت بعد طبیعی و انسانی فضاهای کار این برج می گردد و از بیرون، نوعی حس شفافیت و سبکی به ساختمان می بخشد. نوع گیاهانی که در این باغ ها کاشته می شود، با توجه به جهت آنها متفاوت است؛ مثلا باغ های رو به جنوب، دارای گیاهان مدیترانه ای، باغ های غربی دارای گیاهان آمریکای شمالی و باغ های شرقی از گیاهان آسیایی بهره مند هستند.

در این برج از مرحله طراحی و ساخت، حک و اصلاح فراوان صورت گرفته است. یکی از مهم ترین تغییرات، تقسیم دهلیز به سه قسمت عمودی بود، زیرا تحلیل های مفصل (از جمله آزمون های تونل باد و آزمون های محاسباتی دینامیک سیالات)، نشان داد که جریان هوا بسیار قوی است و باید آن را کنترل کرد. در ضمن به اصرار ارگان های برنامه ریزی شهری، ارتفاع برج کاهش یافت و بدنه برج هم لاغر تر شد. نهایتا پلان برج کوچک تر شد و ارتفاع ساختمان در قسمت غربی به 221 متر رسید. با احتساب تاسیسات مکانیکی و آنتن، کل ارتفاع برج به 300 متر می رسد.

این برج، حضور دگرگونه ای را در خط آسمان فرانکفورت به نمایش گذاشته و در عین حال، ارتباط خود را با بافت کم ارتفاع شهر حفظ کرده است؛ این برج از مرکز یک بلوک شهری و در مجاورت ساختمان اصلی کامرزبانک سر بر آسمان برافراشته است؛ مقیاس و ماهیت سنتی ساختمان های هم جوار این برج نیز، با بازسازی و مرمت های متوالی حفظ شده است؛ فضای طبقه همکف این برج شامل فروشگاه، پارکینگ، آپارتمان و تالار اصلی بانک است که با محیط اطراف، رابطه ی محکمی ایجاد کرده است. در قلب این ساختمان، یک گالری عمومی شامل رستوران، کافه و فضاهایی برای اجرای برنامه های اجتماعی و فرهنگی در نظر گرفته شده که مسیر جذاب و عامه پسندی در میان سایت به وجود آورده است. نمای خارجی از پانل های آیینه ای پوشانده شده است.

نرمن فاستر در شرح پروژه می نویسد: «ما بار دیگر از استفاده از هسته مرکزی صلب اجتناب ورزیدیم، و به جای آن نوعی فضای باز را همچون چاهی عمودی در قلب ساختمان گنجاندیم، که به 9 باغ بزرگ داخلی با فاصله از یکدیگر امتداد می یابد. این فضاهای سبز چهار طبقه، نقش بوم شناختی مهمی را ایفا می کنند... این باغ ها از درون، چشم انداز های غیر منتظره ای از شهر در فراسوی خود به دست می دهند. از بیرون مقیاس ساختمان را می شکنند و دیدهایی را به دست می دهند که در تمام عرض ساختمان نفوذ می کنند. این باغ ها که با ایجاد مکانی انسانی تر و صمیمی تر برای کار کمک می کنند، مکان های ملاقات هم هستند و فرصتی برای گردهمایی های غیر رسمی به دست می دهند. به همان طریقی که تعبیه فضای همگانی در پایین بانک هنگ کنگ، سطح زیربنای بیشتری به دست داد، گزینش راهبردی حساس از لحاظ بوم شناسی در فرانکفورت نیز برای بانک، 30 درصد جای اضافی به همراه داشت که این امکان را فراهم می ساخت تا بانک تمام کارکنان خود را در آن جای دهد، بی آنکه نیازی به ساخت و ساز در زمین دیگری داشته باشد.... در دل این طرح، دالانی همگانی شامل رستوران ها و کافه ها و فضایی برای رویدادهای اجتماعی و فرهنگ باعث به وجود آمدن مسیری جدید و مورد علاقه ی مردم از میان سایت شده است. این فضا به شهروندان فرانکفورت و کارکنان کامرزبانک، امکانی منحصر به فرد می دهد تا در فضای باشکوهی که از گزند نیروهای طبیعت در امان است، گردش کنند، غذا بخورند و در رویدادهای فرهنگی شرکت کنند."

پس از بازگشایی دفتر مرکزی کامرزبانک، مجله ی "Financial Times " آن را نماد جدید شهر فرانکفورت معرفی کرد؛ همانند بیگ بین و برج ایفل که نماد شهر لندن و پاریس است.