SWISS RE HEADQUARTERS

شاید 20 سال قبل، هیچ کس گمان نمی کرد از ویرانه های ساختمان بورس بالتیک (BalticExchage) در ماری اکس (Mary Axe) لندن برجی 180 متری با ظاهری بسیار غیرمتعارف سربرآورد.

این ساختمان، ششمین بنای بلند لندن است و طرحی شبیه به میوه کاج دارد که با کمک تکنیک مدل سازی پارامتری رایانه ای به دست آمده است؛ این فرم علاوه بر آنکه دید ساختمان های مجاور را محدود نمی کند، به دلیل ساختار آیرودینامیکی مناسب خود، موجب می شود تا جریان باد به سادگی از اطراف آن عبور کرده و به این ترتیب، بار باد بر سازه و بدنه ی ساختمان کمتر شود؛ از این رهگذر، طراحان توانسته اند سازه ی ساختمان را به نحو موثرتری طراحی کنند. شبیه سازی ها و آزمایش ها نشان داد که در سطح طبقات پایین و نزدیکی زمین، باد تغییر مسیر رو به پایین نخواهد داشت و از این رو آسایش و ایمنی رهگذران در پیاده راه های  پیرامون ساختمان حفظ خواهد شد.

نخستین ساختمان بلند مرتبه ی سازگار با محیط زیست در لندن از لحاظ تکنیکی، معماری و اجتماعی، ساختمانی ساختارشکن و متهورانه به شمار می رود و چه از دید بیرونی و چه از دید داخلی، مشابه هیچ یک از ساختمان های اداری که تاکنون ساخته شده اند نیست. این برج، با الهام از اندیشه های باکمینستر فولر Buckminster Fuller و با مد نظر قرار دادن پیوند جدید بین طبیعت و محیط کار، طراحی شده است.

برج سوییس ری Swiss Re دارای پلانی مدور است و با شروع شدن از زمین، عریض شده و از میانه برج به بعد و به سوی راس آن، از عرض آن کاسته می شود؛ چنین فرمی در پاسخ به ساختگاه محدود و کوچکش انتخاب گردید؛ ساختمان باریک تر از یک بلوک مستطیل شکل هم اندازه ی خود است، انعکاس ها کمترند و باریک شدن مقطع آن نسبت به پایه، محدوده ی فضاهای عمومی در طبقه همکف را به حداکثر رسانده است. سازه ی این برج دارای بادبندهای موربی در دیواره ساختمان است و بدین طریق، فضایی بدون ستون در طبقات به وجود آورده است.

این ساختمان دارای 41 طبقه و 76400 متر مربع زیر بنا، مشتمل بر بخش های اداری، فضاهای کار و یک مرکز خرید است که دسترسی آن از تالار عمومی ساختمان امکان پذیر می باشد. در پلان تیپ اداری، هر طبقه به 6 فضای مستطیل شکل تقسیم می شود و طبقات به شکل متناوب از محدوده های مثلثی شکل سرویس بهره مند می شوند؛ پلان هر طبقه نسبت به طبقه پایین، 5 درجه چرخیده است؛ آسانسورهای اصلی تا طبقه 34 بالا می روند و دسترسی به طبقات بالاتر توسط آسانسورهایی با فشار از پایین تامین می شود؛ رستوران طبقه 39 و 40 درست در زیر تاج ساختمان، دید پانورامای 360 درجه ی بی نظیری از لندن و حومه ی آن فراهم می کند.

چرخش طبقات باعث می شود، فضاهای بین شعاع های هر طبقه با یکدیگر ترکیب شود و باغ مارپیچی شکلی در فضا به وجود آید. این فضاها، مقیاس اجتماعی ساختمان را کوچک تر می کنند و همچون "شش های" ساختمان، هوای داخلی را تنظیم کرده، محیط مطلوبی به وجود می آورند. دریچه های تعبیه شده در طبقات و پوسته ی ساختمان، نقش هدایت هوای تازه به داخل ساختمان را بر عهده دارند. در روند بازیافت، از هوای نامطلوب می توان در گرمایش ساختمان استفاده کرد، یا آن را به بیرون ساختمان هدایت نمود. فرم مارپیچی شکلی که به وسیله دهلیز سر گشاده طبقات به وجود آمده است، با ایجاد اختلاف فشار، به جریان طبیعی هوا کمک می کند.

بر اساس طرحی از شرکت Arup، سازه های کاملا مثلثی شکل، ساختمان را بدون هیچ تقویت اضافی، کاملا پایدار می کنند. تمام سطح نما با پانل هایی شیشه ای مثلثی شکل ساخته شده و در نمای شیشه ای این حجم کاملا منحنی، تنها یک تکه شیشه گرد شده، استفاده شده است که یک کلاهک لنز مانند در بالاترین نقطه ی برج است، که 250 کیلوگرم وزن و 4/2 متر قطر دارد.

این ساختمان شامل 55 کیلومتر بخش های فلزی است که 10 هزار تن وزن دارند.

ویژگی بارز این بنا، به کارگیری روشهای صرفه جویی انرژی است؛ طراحی این بنا از عوامل طبیعی (مشخصا تابش نور خورشید و جریان باد) به گونه ای بهره برده که هم آسایش بیشتری برای ساکنان آن به وجود بیاورد و هم با کاهش مصرف انرژی، سازگاری با محیط زیست را به حداکثر برساند؛ این برج نسبت به یک ساختمان مستطیل شکل اداری هم قواره خود، انرژی بسیار کمتری مصرف می کند. با بهره مندی از سیستم تهویه طبیعی ایجاد شده و نمای دو پوسته آن، در 40 درصد از روزهای سال سیستم تهویه این ساختمان خاموش است و بهره مندی از نور طبیعی وابستگی به سیستم نورپردازی را کاهش داده است؛ نمای دو پوسته ای تمام شیشه ای ساختمان با هوایی که از دفاتر کاری بیرون می آید، خنک می شود و به این ترتیب، بار حرارت کلی ساختمان کاهش می یابد، ضمن آنکه هوای میان دوجداره شیشه ای، ساندویچ می شود و فضای اداری داخلی را عایق کاری می کند.

هسته ی مرکزی ساختمان، هوای تازه را میان طبقات توزیع می کند و لایه داخلی نما موجب نگهداری گرما و توزیع مجدد آن در ساختمان می شود؛ این مکانیزم، مانند ریه های ساختمان عمل می کند، در تابستان هوای گرم بیرون کشیده می شود و در زمستان با استفاده از تابش خورشید، ساختمان گرم می شود؛ این سیستم اتکای ساختمان به تهویه مطبوع را کاهش می دهد و در کنار سایر اقدامات سازگار با محیط زیست، موجب کاهش مصرف انرژی تا 50 درصد، نسبت به برج های اداری با سیستم تهویه مطبوع می شود.

بنای سوییس ری Swiss Re، یک نشانه شاخص برای لندن است، نه تنها به خاطر تدارک چشم اندازهای تماشایی از شهر و اطراف آن و در برداشتن فضایی انعطاف پذیر، بلکه به خاطر مکانی برجسته برای کار است؛ این بنا، ساختمانی برای آینده است، چراکه می خواهد در تثبیت استانداردهای جدید اجتماعی، فضایی و محیطی نقش یک رهبر را ایفا کند.

ساختمان برج سوئیس ری Swiss Re Headquarters، نو آوری های برج های بانک هنگ کنگ Hongkong Bank Headquarters و کومرزبانک Commerzbank Headquarters را استحکام بخشیده و بسط می دهد تا ازنظر اجتماعی و بوم شناختی، ساختمانی مناسب با نیازهای قرن بیست و یکم را به وجود آورد. فاستر Foster در مورد پتانسیل های پروژه و نحوه طراحی آن می نویسد:« این طرح رابطه دوستانه جدیدی بین طبیعت و محل کار پیشنهاد می کند؛ موقعیت باغچه آن، اقلیم کوچکی را در درون فضای محصور و حساس به انرژی به وجود می آورد، در حالی که دیوارها و سقف آن، در پوسته مثلثی شکل پیوسته ای حل می شوند. از لحاظ صوری، این ساختمان به بافت منحصر به فرد خود در منظر خیابانیِ به شدت به هم تنیده ی موقعیت شهریِ تاریخی اش واکنش نشان می دهد....

این ساختمان علاوه بر تامین فضای مورد نیاز برای شرکت بیمه سوئیس ری- بزرگ ترین شرکت بیمه اتکایی جهان- قلمرو همگانی جدیدی در طبقه همکف نیز به وجود می آورد، یعنی جایی که نیمرخ آن باریک می شود تا میدانی با کافه ها و نیمکت ها شکل گیرد. دو طبقه پایین برج کاملا همگانی اند و مغازه ها و رستوراه هایی را در بر دارند که برای جماعت کارکنان محلی، غذا تهیه می کنند».

این بنا 11 جایزه مختلف را به خود اختصاص داده است که مهم ترین آن، جایره ریبا استرلینگ RIBA Stirling Prize است؛ هیات داوران انستیتو سلطنتی معماران انگلیسی در انتخاب این بنا و اعطای جایزه سال 2004 به آن متفق القول بودند؛ آنها در تقدیرنامه خود ذکر کردند: " کارفرما یک ساختمان واقعا برجسته و شاخص می خواست و قطعا چنین چیزی را به دست آورده است."