1394/07/25

LIBRARY OF ALEXANDRIA

اشتراک گذاری

کتابخانه بزرگ اسکندریه The Great Library of Alexandria در مصر Egypt در مقیاسی کاملاً متفاوت، ولی با همان حال و هوای ترکیبی، با تکیه بر تاریخچه ای چند هزار ساله و آگاهی و شناخت دقیق از جایگاه خود در شهر و جهان، ساخته شده است. دولت مصر و یونسکو UNESCO از میان 500 طرح ارائه شده در مسابقه ی طراحی این بنا، طرح اسنوئتا Snohetta، شرکت معماری بین المللی مستقر در اسلو  Oslo , Norway، را برگزیدند تا همتایی مدرن برای کتابخانه ای باستانی به وجود آورند که حدود دو هزار سال پیش در این شهر فعال بود، همان کتابخانه ای که ارشمیدس Archimedes و اقلیدس Euclid در آن به مطالعه می پرداختند و کالیماخوس Callimachus شاعر در آنجا اصول و مفاهیم طبقه بندی خود را که پایه و اساس کار کتابخانه های آینده شد، تنظیم کرد. وسعت و عظمت چنین میراثی اقتضا می کرد که کتابخانه، گذشته از یک مرکز علمی به نمادی از شناخت و آگاهی فرهنگی بین المللی تبدیل شود.

طرح اسنوئتا که نامزد دریافت جایزه ی نخست "جوایز معماری جهانی" در سال 2002 بود، این شهرت و آوازه را تضمین می کرد و فرم نمادین و مدور ساختمان را با هدف هایی جدید برای زمانه ای جدید سرشار می ساخت.

درون صفحه ی گرد و غول پیکر بنا که 126 متر قطر دارد، بزرگترین سالن مطالعه ی جهان قرار گرفته است. کف آن در قالب چهارده تراس هم مرکز بالا می آید و 2000 خواننده و پژوهشگر را در خود جای می دهد. ظاهر پر ابهت و نفسگیر کتابخانه، مقیاس انسانی خود را هم به واسطه ی مکان های مخصوص نشستن باز می یابد که فضاهایی شخصی به وجود می آورند و هم به واسطه ی حضور منظم و ریتمیک ستون هایی که از میان سطوح طبقه طبقه و آبشار مانند سر برآورده اند. مبلمان کل اتاق مطالعه به صورت یک شکل در نظر گرفته شده است و به این سبب هنگامی که از بالکن ورودی یا طبقات بالایی به آن نگریسته می شود، همه ی قسمت های تشکیل دهنده ی فضا، جزئی از یک کل واحد به نظر می رسند. ترکیب بندی سراسری کتابخانه با طراحی دقیق صندلی های چوبی که خمیدگی های چشم نوازشان با خطوط صاف و مستقیم میزها و قفسه ها در تقابل قرار می گیرد، جنب و جوش بیشتری به خود می گیرد. این صندلی ها با پشتی بلند خود، همانند سرستون های پَخ شده ی ستون های باریک، اشاره ای ملایم، ولی تأثیرگذار به سنت های مصری دارند. ایجاد این تمایزهای هنرمندانه موجب از بین رفتن آن یکنواختی و تکراری می شود که بسیاری از اوقات در ترکیب بندی این گونه فضاهای وسیع با آرایش تکراری و حجم مدور به وجود می آید.

از سوی دیگر، خطوط سطوح زیر سقف، به شکلی متفاوت و از طریق الگوی قطری پنجره های سقفی سه گوش شکسته می شود و به فضای عظیمی که به وسیله اشیایی در مقیاس کوچک اشغال شده است، یکپارچگی می بخشد. هماهنگ با الگوهای نور ایجاد شده به وسیله ی پنجره های سقفی، دیوارهای اتاق مطالعه نیز که از بتن پیش ساخته درست شده اند، دارای حفره ها و بریدگی های کوچک چهارگوشی هستند که الگوی پرپیچ و تاب خاص خود را به وجود می آورند و در همان حال، سر و صدای محیط را نیز جذب می کنند. مجموعه ی رنگ های فضای داخلی کتابخانه که در عمده ی موارد، خنثی است، با رگه هایی از آبی و سبز (رنگ هایی از دیرباز در فرهنگ مصری و اسلامی جایگاه مهمی دارند)، جنب و جوشی به خود می گیرد. این رنگ ها از بلوک های شیشه ای تعبیه شده در سقف ساطع می شوند. تمام این جزئیات در کنار هم، مجموعه ای یکدست از تزئینات معماری را پدید می آورد که به فضای گسترده کتابخانه، بافت می دهد و نشانگر نوزایی صنایع دستی و استقبال از الگوهای پیچیده و پرکار است: دو خصوصیتی که شاخصه های بارز طراحی های سده ی بیست و یکم به شمار می آیند.

 


 

برگرفته از:
گلکار، آبتین، زمستان 1387، شماره 11، "فصلنامه هنر معماری".
www.archidatum.com
www.bustler.net
www.bibalex.org

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.