1394/07/05

درس واره شماره 22- راهوند

اشتراک گذاری

راهوند ترکیب فضا و فعالیت در مسیر طبیعی رفت و آمد مردم است؛ مکانی برای مکث یا توقف در جریان حرکت روزمره است که برای شهروندان معنایی از جنس هنر، فرهنگ، موسیقی و تفریح یا بازی دارد. هر مجموعه یا کاربری شهری در محدوده خود می تواند با راه ادغام شود، حال اگر این راه در آن مجموعه اثرگذار باشد یا بخش هایی از مجموعه با راه ادغام شود، راهوند تولید می شود و بدین ترتیب راه غنی و ناظر را تشویق به تأمل، نظاره یا مشارکت می کند. بنابراین در راهوندها راه فقط گذر یا تونلی نیست که مردم از آن رد شوند بلکه اثرگذار است؛ یعنی مردم در رفت و آمد، ناظر اتفاقات دیگری هم هستند یا در فعالیت هایی که در مسیرشان قرار گرفته است مشارکت می کنند، پس راه به منظور فقط رسیدن از نقطه ای به نقطه دیگر، مورد نظر نیست و خود بستر فعالیتی می شود که ممکن است طولانی یا کوتاه مدت باشد.






راهوند مردم پذیر و دموکراتیک است، در فضای باز شهری شکل می گیرد، آن را غنی می کند و فضایی سرزنده به وجود می آورد. فضایی سرزنده است که در دامنه وسیعی از روز افراد به اختیار و نه از روی اجبار به آنجا می آیند، فضای سرزنده، شلوغ، متنوع، جذاب، رضایت بخش، متمایز و با هویت است. فضای راهوندی موفق است چون، مردم تمایل دارند جایی باشند که دیگران جمع شده اند، زندگی شهری در حالت پیاده اتفاق می افتد، اغلب مردم برای دیدن دیگر مردم و رویدادها توقف می کنند. "یان گل" Jan Gehl در زمینه تأثیر موسیقی از نوع راهوندی "موسیقی خیابانی" Street music می نویسد: (موسیقی خیابانی خودجوش در کپنهاگ Copenhagen تأثیر بسزایی در معرفی پیاده راه ها دارد و امروز موسیقی خیابانی یکی از بزرگترین جاذبه های شهر است. پیش از وجود این گونه فضاها و خیابان ها، امکان شنیدن هیچ چیز وجود نداشت.) از سوی دیگر از نظر وی، فضاهای راهوندی تعاملات اجتماعی را توسعه می دهد چرا که " افراد آشنا برای مکالمه رو در رو در موقعیتی اجتماعی به دلیل خاصی نیاز دارند در حالی که افراد ناآشنا با هم برای این کار نیازمند دلیل اند." و راهوند می تواند این دلیل باشد.



 



فعالیت های راهوندی:

گستره ی وسیعی از فعالیت و رویدادها در فضای راهوندی قابل رخ دادن است، از جمله : نیایش، مراسم مذهبی، اطلاع رسانی، آموزش، جشن، کارناوال، شعبده بازی و معرکه گیری، خرید و فروش، نمایش های خیابانی، نمایش فیلم، ورزش، تجمع (اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، یادبود و گرامیداشت)، برگزاری نمایشگاه، اجرای موسیقی، بازی، نقاشی، خوردن و آشامیدن، مسابقه، فعالیت های خیریه و ... ملاحظه می شود که ظرفیت فضای راهوندی انواع فعالیت ها را در خود جای می دهد و بستر مناسبی برای رویدادهای شهری است.


 



عوامل مؤثر بر کارایی راهوندها:

 عوامل مؤثری را می توان برای کارایی راهوندها برشمرد. مثل وجود خاطره جمعی و تصویر ذهنی مشترک، امنیت و خوشنامی مکان، همجواری های مناسب، مکان یابی مناسب (قرارگیری در گره ها، پلازاها، تقاطع ها)، تجمع پذیری، ویژگی های اکولوژیک و آب و هوای مناسب (آسایش محیطی)، تنوع استفاده کنندگان (حضورپذیری)، دسترسی و اتصال مناسب، تنوع و سازگاری کاربری های مجاور، در کانون دید بودن و نفوذ پذیری، انعطاف پذیری، تسهیلات نشستن و نظاره، وجود مشوق ها برای حضور بخش خصوصی، حمایت جامعه ی محلی و ...



 


 

پیامدهای مثبت توسعه راهوندها:

برای راهوندها اثرات مثبت شهری و اجتماعی برشمرده می شود که در صورتی که شرایط ایجاد و فعالیت آن ها فراهم و برقرار باشد، منجر به پیامدهایی مثل این می شود: افزایش سرزندگی، افزایش جذابیت، ایجاد تنوع، افزایش کشش به محیط شهری و تولید شادی و هیجان، تقویت پیاده مداری و تشویق حرکت پیاده و کاهش نیاز به پارکینگ، افزایش سرانه فضاهای فرهنگی، تفریحی و آموزشی، افزایش فعالیت های اجتماعی و انتخابی، تقویت اقتصاد محلی، ایجاد اشتغال، کمک به اقتصاد خانواده (به دلیل رایگان بودن این فعالیت ها)، بازیابی و استفاده بهینه از فضاهای پنهان و گمشده، معرفی پتانسیل های هنری - فرهنگی مکان به ویژه به گردشگران، ایجاد فضاهای تعامل، معرفی فضاهای غیر راهوندی مرتبط (دعوت کنندگی)، افزایش کیفیت محیطی، تقویت صحنه خیابان (ترکیب بندی خیابان)، تقویت حس مکان، تقویت دموکراسی شهری، امکان حضور و بهره مندی گروه های مختلف سنی و جنسی و...

 





 







 










 


برگرفته از:
سعیدی رضوانی، نوید . ابراهیمی، مهدیس. "راهوند چیست؟"، فصلنامه همشهری معماری، مردادماه 1390، شماره ششم.
بهزادفر، مصطفی و رزاقی الاصل، سینا. "سامانه نقد کیفی توسعه شهرهای جدید مبتنی بر رویکردهای طراحی شهری"، آبادی، زمستان 1388، شماره 65.
پیرنیا، محمدکریم، "شیوه های معماری ایران"، تدوین غلامحسین معماریان، نشر هنر اسلامی، تهران 1369.
www.sahadevision.com

نظرات

نظری وجود ندارد، اولین نفری باشید که نظری ثبت می کنید.