درس واره شماره 23- معماری در بعد چهارم

 از زمانی که مصری ها اهرام ثلاثه Pyramids را بنا کرده اند، تغییر چندانی در مسیری که تا کنون در معماری پیموده ایم، رخ نداده است. به طور کلی می توان سه رویداد برجسته را در تاریخ معماری بر شمرد:

نخستین بار در سال سال 1436 میلادی، برونلسکی Filippo Brunelleschi با طراحی گنبد کلیسای جامع فلورانس The dome of Florence Cathedral به عنوان بزرگترین گنبد ساخته شده تا آن زمان نیروهای افقی را به چالش کشید. قرن ها بعد در سال 1880 میلادی، برج ایفل Tour Eiffel به عنوان نخستین سازه آهنی در پاریس Paris بنا شد و نقطه عطفی را در تاریخ ساختمان و معماری رقم زد. از آن زمان تا کنون، آسمان خراش های زیادی با استفاده از خرپاهای فولادی پیچ شده که دقیقاً بر اساس همان تکنولوژی بود، ساخته شده اند. نقطه عطف سوم در تاریخ ساختمان مربوط به سال 1905  میلادی است؛ زمانی که بتن مسلح که ترکیبی از سیمان و میلگردهای فولادی بود برای نخستین بار ابداع شد و به سرعت رواج یافت. اما پس از هزاران سال که ساختمان ها به صورت ساکن ساخته شده اند، اکنون زمان آن رسیده است که معماری مرحله تازه ای از تحول را تجربه کند. شاید بتوان گفت که طراحی آسمان خراش های دینامیک بر اساس ایده های خلاقانه و جسورانه دیوید فیشر David Fisher، معمار ایتالیایی Italian، نقطه عطف چهارم را در تاریخ معماری رقم خواهد زد.

All Gizah Pyramids

The dome of Florence Cathedral - Arnolfo di Cambio & Filippo Brunelleschi - Florence, Italy 

به طور کلی آسمانخراش های دینامیک دیوید فیشر، سه تحول عمده و پیشرو در معماری را مطرح می کنند: تحول نخست مربوط به شکل ساختمان است که به طور مداوم در حال تغییر است. هر طبقه می تواند به طور جداگانه بچرخد و هر لحظه تغییری را در شکل ساختمان به وجود آورد. بدین ترتیب شما می توانید در حالی که طلوع خورشید را در اتاق خواب خود تماشا می کنید از خواب برخیزید و شاهد غروب خورشید به هنگام صرف شام باشید. تحول دومی که آسمانخراش دینامیک به ارمغان می آورد مربوط به روش ساخت آن است. دیوید فیشر در این طراحی پیشرو و آینده نگرانه ابتکار بی نظیری را ارائه  کرده و آن پیش سازی با رویکردی نوین به روش های ساخت و ساز صنعتی است. به عبارت دیگر، برج دینامیک The  Dynamic Tower نخستین ساختمانی خواهد بود که به طور کامل در کارخانه ساخته می شود. تحول سوم، ترکیب فن آوری با محیط زیست است، بدین ترتیب که توربین های بادی و صفحات فوتوولتائیک خورشیدی، ساختمان را عملاً تبدیل به یک منبع تولید انرژی سبز می کنند.

  David Fisher

Eiffel tower- Gustave Eiffel, Stephen Sauvestre - Paris,  France - 1887-1889

در شرایطی که امروز همه چیز به سرعت و پیوسته در حال تغییر است، خانه های امروز به هیچ وجه انعکاس دهنده زندگی واقعی مردم نیست. با توجه به مفاهیم جدیدی که دیوید فیشر ارائه می دهد، ساختمان ها باید قادر باشند که تحت تأثیر باد یا خورشید حرکت کنند و در این حرکت با خواسته های ساکنان خود نیز هماهنگ باشند. معماری دینامیک The dynamic architecture، معماری ای پویا است که در طول زمان قادر به تغییر شکل خود است. بدین ترتیب دیوید فیشر ساختمان هایش را با چهار بُعد طراحی می کند؛ طول، عرض، ارتفاع و "زمان". به کارگیری بُعد چهارم یعنی زمان در معماری به عنوان اصلی ترین بخش از فلسفه طراحی ساختمان های دینامیک، منجر به خلق فضاهایی پویا می شود و علاوه بر آنکه از محیط پیرامون خود تأثیر می پذیرد، می تواند با نیازهای ساکنان و استفاده کنندگان بنا نیز هماهنگ شود. به عبارت دیگر، ساختمان های دینامیک شکل جدیدی از آزادی را برای کسانی که در آن زندگی می کنند به ارمغان می آورد. برای اولین بار در تاریخ، آن ها قادر خواهند بود که ساختمان خود را به واسطه جهت گیری طبقات آن طراحی کنند. بدین ترتیب شکل ساختمان دیگر تنها متکی به قلم معمار آن نیست بلکه از اراده ساکنان خود نیز تأثیر می پذیرد.

 Dynamic Tower - David Fisher - Dubai - UAE   

در برج های دینامیک، به واسطه استفاده از مکانیسم های پیشرفته حساس به صدا، هر طبقه می تواند به طور مستقل حول هسته مرکزی برج بچرخد تا ساکنان منظره مورد علاقه خود را در هر لحظه انتخاب کنند و از تماشای آن لذت ببرند. در حقیقت، نمود خارجی برج و تغییرات مداوم آن مفهومی جدید از معماری را مطرح می کند که در آن سکونت به حرکت بدل شده است. برج دینامیک در حقیقت "ماشینی برای زندگی" است؛ رویکردی کاملاً متفاوت با آنچه که تاکنون در مورد ساختمان ها اندیشیده شده و تحقق یافته است. زمانی که شخص به آپارتمان خود  وارد می شود، از طریق حسگر نصب شده در آسانسور، مقدمات ورود او از جمله نور، تهویه و ... فراهم می شود، همچنین وی می تواند فضای زیست خود را در هر اتاق به دلخواه تنظیم کند و در خصوص چرخش آپارتمان یا تبدیل یک پنجره شیشه ای به صفحه نمایش تلویزیون تصمیم گیری کند.

صنعتی سازی:

برج دینامیک اولین ساختمانی است با رویکردی تازه به فرآیند صنعتی شدن، تقریبا به طور کامل در کارخانه تولید می شود. کل ساختمان به غیر از هسته بتونی مرکزی آن از واحدهای پیش ساخته ای تشکیل می شود که به سایت پروژه آورده و نصب می شوند. این واحدهای پیش ساخته که شامل تمامی عناصر و اجزای ساختمانی از جمله کفپوش، لوله کشی، تهویه هوا و ...  هستند، از فولاد، آلومینیوم، فیبر کربن و دیگر فرآورده های ساختمانی مدرن و با کیفیت تولید می شوند که نصب آن ها در سایت پروژه و روی هسته مرکزی بتونی به صورت مکانیکی انجام می گیرد. ساختمان از طبقاتی مجزا و یکپارچه تشکیل می شود که در عین انعطاف پذیری از مقاومت بالایی در برابر زلزله نیز برخوردار است.

رویکرد نوین به فرآیند صنعتی سازی، فواید زیر را ارائه می کند:

•  کنترل کیفیت: صنعتی شدن، روش های کنترل کیفیت را به صورت قابل اطمینان و بسیار دقیق ممکن می سازد.
•  ایمنی: کارگران در کارگاه ساختمانی به گونه ای سازمان یافته و مشخص فعالیت می کنند و کارگران خارج از سایت پروژه نیز در محیطی راحت و ایمن مراحل تولید و مونتاژ اجزای ساختمانی را انجام می دهند.
•  سفارشی سازی: مالکان قادر خواهند بود که آپارتمان خود را به طور مستقل بر اساس سلایق و خواسته های خویش سفارش دهند.
•  سرعت در ساخت و ساز: پیش مونتاژ در کارخانه راندمان کار را تا اندازه قابل توجهی افزایش می دهد به گونه ای که یک آسمانخراش 80 طبقه می تواند در 22 ماه ساخته شود.
•  صرفه جویی در هزینه: به دلیل تعداد محدود کارگران و تسریع روند ساخت و ساز، هزینه ها به میزان چشمگیری کاهش می یابد.
•  بهینه سازی منابع: به مدد فرآیندهای صنعتی کارآمد و برنامه ریزی مناسب، انرژی مورد نیاز ساختمان تأمین و حفظ می شود.
•  احترام به محیط زیست: از دیگر مزایای پیش سازی و نصب، عدم ایجاد سر و صدای ناهنجار در سایت پروژه، کاهش ترافیک، آلودگی و نخاله های ساختمانی و همچنین کاهش مصرف انرژی است.
•  افزایش طول عمر ساختمان: با استفاده از مصالح و تکنولوژی های پیشرفته ساخت وساز، عمر مفید اجزای ساختمانی و در نتیجه ساختمان افزایش خواهد یافت.
•  کاهش الزامات مربوط به انرژی: افزایش بهره وری ناشی از صنعتی شدن، موجب می شود که الزامات مربوط به انرژی به طرز قابل توجهی کاهش یابد.

حفاظت و نگهداری:

حفظ و نگهداری ساختمان چالشی است که به ندرت در زمان طراحی و اجرای ساختمان به آن توجه می شود. به عقیده دیوید فیشر، ساختمان ها باید به گونه ای ساخته شوند که در طول عمر مفید بنا، بدون نیاز به تخریب دیوارها و بازسازی آنها قابل بازبینی و کنترل باشند. همان گونه که هرگز کسی با چکش، کامپیوتر و یا اتومبیل خود را نمی شکند تا به قطعاتی که نیاز به تعمیر دارند، دسترسی یابد. در برج دینامیک دیوید فیشر، تمام نقاط ساختمان به منظور بازرسی فوری، متحرک و قابل دسترسی خواهند بود. علاوه بر این، حسگرهای خاص و سیستم های تشخیصی پیشرفته ای نیز در بنا تعبیه می شوند که به محض ایجاد اختلال در عملکرد اجزای ساختمانی، امر شناسایی و تعمیر فوری را به سهولت ممکن می سازند. بدین ترتیب از آنجا که ساختمان های دینامیک از بدو تولید در کارخانه، دارای برنامه حفاظتی برای تمامی قطعات و اجزای خود هستند، هزینه های حفظ و نگهداری آنها در آینده بسیار ناچیز خواهد بود.