درس واره شماره 19- لبوس وودز

زیرپا نهادن قراردادها:

اگر برای معماری در دنیای معاصر نقشی متصور باشیم بدون شک چیزی فراتر از یک تصویر و یا صرفاً یک تحول معیشتی خواهد بود. اگر حتی یک نکته شاخص در مورد معماری باقی مانده باشد، همان زنده ساختن خاطرات ما انسان ها است که به شیوه ای دلسوزانه و البته سحرآمیز میسر می گردد که نمی توان برایش چهارچوب و اصولی از پیش تعیین شده در نظر گرفت. از دیگر دلایلی که لزوم تمرکز معماری بر لزوم حافظه بشر را توجیه می کند، نقش بنیادین خاطرات در تکامل ما انسان ها است. تعداد انگشت شماری از معماران به خلق فضایی سرشار از نوآوری، تصویر و خاطره دست یافته اند. در آثار این هنرمندان، شاهد شکل گیری خاطراتی هستیم که به کل جامعه تعلّق دارند. بُعد ذهنی و عینی این خاطرات، هرکدام حیات خود را دنبال می کنند. یکی در مقابل چشمان مخاطب و دیگری در ذهنش. افق های ناشناخته در فراسوی ما انسان ها محصول چنین تلفیقی می باشند که در آن حقایق، تصورات و نوآوری های بشر در هم آمیخته می شوند.

لبوس وودز Lebbeus Woods

او که همواره طراحی را به عنوان منبع الهام و تأثیرگذاری می دانست، پس از پایان تحصیلات خود در معماری و مهندسی مجدداً به این رشته هنری بازگشت. وودز Lebbeus Woods با مهارت شگفت انگیز خود پیوسته در تکاپوی عبور از محدودیت هایی است که تجربه و دانش قراردادی جامعه آن ها را تحمیل می کند. از جمله فعالیت های آکادمیک لبوس وودز activities Academic Lebbeus Woods ‘s به تدریس در سای آرک لوس آنجلس The Southern California Institute of Architecture in Los Angeles ، دانشگاه کلمبیا  University of Colombia و اتحادیه کوپر در نیویورک Cooper Union in New York می توان اشاره کرد. او که زاده شهر میشیگان Michigan است، با اتمام تحصیلات خود، اقدام به ترک دانشگاه نمود و به تدریج تجارب متوالی ارزنده ای از جمله همکاری با اروسارینن Eero Saarinen و شرکا را بدست آورد. او به معماری تصویری، کالبدی بخشید که الهام بخش دانشجویان و معمارانی از نسل های متمادی است. آثار وودز Lebbeus Woods از یک سو شیوایی فضاهای خلق شده توسط پیرانزی Giovanni Battista Piranesi  را داراست و از سویی دیگر ذوق افسار گسیخته کنستانت Constant Anton  را عرضه می کند. در معماری انسان گرای وودز Lebbeus Woods  هیچکدام از ارزش های علمی و زیبایی شناسی قربانی نمی شوند.

بیانیه لبوس وودز Lebbeus Woods Manifesto

چه کسی می گوید معماری و جنگ ناسازگارند؟ معماری به همان اندازه جنگ است، که جنگ معماری. من در نبردی طاقت فرسا با زمان و تاریخم. من با هر قدرتی که در فرم های یکنواخت محافظه کار اطرافم اقامت گزیده می جنگم.

من یکی از میلیون ها نفری هستم که هیچ ساختاری را بر نمی تابد. یکی از میلیون ها نفری که خانه، خانواده و خط مشی خاصی ندارند. جایی سرپناه شخصی من نیست و می دانم که آغاز یا پایان مشخصی ندارم.

من جنگ را در هر شکل و شمایلی که بوی قطعیت دهد شناسایی می کنم. من با تاریخی که مرا در سلول اشتباهات و ترس های رقت انگیزم حبس می کند می جنگم.

من فقط لحظات و هرآنچه از زندگی که به لحظه ای ماند را می شناسم.

فرم هایی در ذهن من جای دارند که با قدرتی ابدی ظاهر شده و سپس در هوا محو می گردند.

من یک معمارم. کسی که جهان ها را می سازد و با احساسات زلال خود این کالبد و آهنگ معماری را که این چنین در مقابل چهره تاریک شهر ایستاده، ستایش می کند.

من نام تو را به یاد نمی آورم و تو نیز یاد مرا اما آنچه مهم است فردایی است که من و تو شهری را با یکدیگر خواهیم ساخت.

رویا پردازی شفاف لبوس وودز Lebbeus Woods

معماری وودز جشنواره ای از تصاویر خارق العاده در کنار تردستی های گرافیکی است. طراحی های جسورانه او، جهان های غریبی را تداعی می کند که در آن ها فضاهایی غارمانند و اشباع شده از تکنولوژی پیشتاز به تصویر کشیده شده و ساکنینی با لباس رسمی فراک در آن ها اقامت گزیده اند. اما به راستی این چه جهانی است؟ شهرهای پوشیده شده از کره ها و گنبدهای ناهموار، اجرای سست و شناور و معرفت شناسی بودایی در به کارگیری عناصر آفرینش (آب، باد، خاک و آتش) به همراه ادبیات عرفانی وودز Woods که ریشه در پدیدار شناسی و فیزیک (الکترومغناطیس و قانون نسبیت انیشتین) دارد، جلوه ای خاص به معماری او بخشیده اند و بهترین شکل حماسه او را کامل می کنند. فرم های باستانی در رویای وودز Lebbeus Woods جان تازه ای می گیرند. (اساطیر شرقی، استعاره های مذهبی در بیان خداوندی اسرارآمیز، تالارهایی مملو از یقین ابدی که به رَمالان چینی و مصلحان اجتماع اهدا شده اند و فرزندان به جای مانده از نژادهای جسور بشری که در اتاق های مارپیچ خود اسیرند). در رویایی از جنس فضا و زمان، قطعیت واژه ی بیگانه ای  است.

نیروها در میان فرم ها، همانند آتش در بوته آهنگری سیال اند و به تقطیر جهان های مستقل و ذوب شده در نسبیت گرایی ذهن مشغول می باشند. ما در اینجا با زبانی فرمال و سمبولیک رو به رو هستیم که نیمی از آن دیدنی، و نیمی دیگر درک شدنی است. ما برای برخی و نه آنچه می بینیم، تفسیری خواهیم داشت و در معمای زمان جایگاهی برای همه آنها نخواهیم یافت. جهان عرضه شده به همان اندازه که قدیمی است، سخن جدید دارد و به همان اندازه که آشناست، بیگانه می باشد. ادبیات پر از ایجاز و آرایه های لبوس وودز Lebbeus Woods ، اگرچه ممکن است از نظر علمی فرمول پذیر به نظر آید اما به ندرت ارتباطی با ریاضیات و فیزیک تدریس شده در مدارس دارد. به هرحال در قلب این ترکیب معمارانه که به شیوه ای جامع و ابدی کنار هم قرارگیری چلیپا و مربع (تفکر شرقی) را نمایش می دهد، تصاویر بدیع و جدیدی ظاهر می شوند. اینجاست که مخاطب، وودز Lebbeus Woods را به عنوان کیمیاگر محرمانه معماری با جان و دل می پذیرد.

عرفان مکانیزه شده در کنار تناسبات و نقش و نگارهای کلاسیک، خود سعی در محو کردن آثار شگفت انگیز ضمیر ناخوداگاه بشر دارد. باید پذیرفت که معماری در بعضی موارد بینش خود را در تحلیل توانایی های علت و معلول از دست می دهد. در دنیای امروز مباحث مرتبط با عملکردگرایی فضا درحال زوال و جایگزینی با افق های جدیدی می باشند که از شعر، کیهان شناسی و نسبیت گرایی خبر می دهند. بدون شک وقایع، ردپای خویش را بر تاریخ ثبت خواهد کرد. معابد، سایت های مقدس، رصدخانه های علمی و مذهبی، فانوس های دریایی، نیایش گاه ها، مراکز تفکر، مراقبه، مکاشفه و آزمایش همگی در ردپای تاریخ معنا یافته اند. در پایان پس از همه خشونت ها، عشق ها و یا نفرت ها، وودز Lebbeus Woods همچنان به عنوان غریبه ای باقی خواهد ماند که برای برخورداری از دنیایی متفاوت، قراردادها را زیرپا می گذارد.